Verzwaringsdekens zouden de oplossing zijn voor alle “slaap problemen” van je kindje. Wat is er van waar? Kan het nuttig zijn? Is het wel veilig? Ik duik de wetenschappelijke en medische literatuur in zodat jij een geinformeerde beslissing kan maken.
Wat is een verzwaringsdeken ?
Een verzwaringsdeken is een deken waar gewichtjes in genaaid werden om het te verzwaren.
Er bestaan ondertussen ook verzwaringsslaapzakken, die verzwaard werden met gewichtjes.
Ze worden op de markt gebracht met de volgende beloftes:
“De oplossing voor alle slaapproblemen”
“Helpt bij klachten rond slaap, autisme, angst en depressie”
“Geeft een geborgen en veilig gevoel”
“Slaap sneller dieper & vaster”
“Verminder stress & angst”
Een verzwaringsdeken geeft diepe druk stimulatie. Door de gewichten komt er extra druk op het lichaam van de persoon die eronder ligt.
Deze diepe druk zou de productie van de hormonen serotonine (belangrijke neurotransmitter voor de gemoedstoestand) en melatonine (slaaphormoon) stimuleren.
Tegelijkertijd zou het cortisol (stress hormoon) verminderen.
Een verzwaringsdeken zou ook een verhoogd gevoel van veiligheid geven door het nabootsen van het gevoel in utero, een beetje zoals inbakeren.
Is het nuttig? Wat zegt de wetenschap?
Verschillende individuele wetenschappelijke studies hebben de effecten van verzwaringsdekens bekeken.
Zo is er een kleine studie dat het effect van verzwaringsdekens op pasgeboren baby’s met het neonataal onthoudingssyndroom. Deze baby’s werden 24/24 gemonitored in de neonatologie.
Een andere studie bestudeerde het effect van verzwaringsdekens op kindjes met autisme en zware slaap problemen (5-16 jaar oud). Na 2 weken werden met objectieve metingen geen verschillen gevonden in de lengte van de nachtslaap, de slaaplatentie of de aantal keren de kinderen wakker werden ‘s nachts.
Zowel ouders als kinderen rapporteerden wel betere subjectieve indrukken van slaap, en in het algemeen rustigere kinderen.
Een recente studie keek naar 24 kinderen met de diagnose ADHD en slaapproblemen.
Ouders rapporteerden na 16 weken dat hun kind
- beter sliep (slaaplatentie en totale duur)
- zich in het algemeen beter voelde
- minder angstig was
- verbetering toonde in dagelijkse activiteiten
Er is maar 1 enkel wetenschappelijke review terug te vinden over het gebruik van verzwaringsdekens. Deze review baseert zich op 8 individuele klinische studies.
De conclusie:
Verzwaringsdekens kunnen nuttig zijn in beperkte omgevingen en populaties. Ze zouden een therapeutische tool kunnen zijn in het verminderen van angst, maar ook hiervoor is er nog maar weinig bewijs. Er is niet genoeg bewijs om op dit moment een positief effect op slaap te staven.
De beperkte omgevingen en populaties in dewelke een verzwaringsdeken kunnen helpen bij kinderen:
kinderen met een diagnose van autisme, ADHD en een gegeneraliseerde angststoornis.
Is het veilig ?
Volgens verschillende bronnen zijn verzwaringsdekens voor de meeste volwassenen veilig wanneer ze op de juiste manier gebruikt worden.
Bij kinderen werd dat naar mijn weten niet getest.
Volgens sommige bronnen is het veilig vanaf 2 jaar, andere bronnen spreken over 5 jaar. Waar ze het over eens zijn is dat het kind zich moet kunnen bevrijden van het deken.
Wat zijn de risico’s van het deken?
Diepere slaap is niet perse gewenst bij kleine kindjes (risico wiegendood).
De druk op het lichaam kan moeilijkheden tijdens de ademhaling veroorzaken.
Het kindje kan oververhitten (risico wiegendood).
Ook verzwaringsslaapzakken zijn niet getest op veiligheid. De risico’s van de verzwaarde slaapzakken zijn dezelfde als voor de verzwaarde dekens maar hierbij is er de extra vraag of kindjes die op de buik rollen terug naar de rug kunnen rollen met dat extra gewicht. Als dat niet lukt, is er mogelijks een verstikkingsrisico.
Het is dus belangrijk de afweging te maken of de voordelen harder doorwegen dan de risico’s.
Gebruik je toch een verzwaringsdeken of slaapzak?
Bespreek het op voorhand met je huisarts of pediater.
Je kindje mag niet ziek zijn, geen medische condities hebben, geen historiek van ademhalingsproblemen hebben zoals astma of slaap apneu.
Gebruik een slaapzak ipv een verzwaringsdeken voor kindjes jonger dan 2 jaar oud.
Kleed je kindje aangepast aan zodat er geen risico tot oververhitting is.
Gebruik je een slaapzak? Ga na of je kindje gemakkelijk van rug naar buik en terug van buik naar rug kan rollen.
Gebruik je een deken? Ga na of je kindje zich gemakkelijk kan bevrijden van het deken.
Gebruik het deken enkel tijdens het ritueel en/of tijdens de eerste 20 minuten van slaap.
Gebruik een deken/slaapzak met gepast gewicht.
Volg de instructies van de fabrikant op de voet op.
Wat kan je eraan doen?
Geloof je kindje wanneer het zegt dat het bang is. Hoe belachelijk jij het ook vindt. Laat weten dat je het gehoord hebt, dat het normaal is en als het kan, dat jij als kind ook sommige van deze angsten hebt meegemaakt. Kijk dan samen naar een oplossing. Als je je kindje kan empoweren de oplossing zelf te vinden heeft het mogelijks meer succes.
Wat zeker is, is dat je kindje vanuit stress/angst niet in slaap kan vallen, en dat je kindje eerst terug rust moet vinden (met of zonder jouw hulp). Soms is er gewoon opnieuw meer nabijheid nodig, dat geeft vaak terug de nodige rust om (terug) in slaap te vallen. In sommige gevallen kan opnieuw een tijdje samen slapen (in zelfde of apart bed) de nodige rust brengen.
Kan/wil je geen nabijheid geven, dan zijn er ook nog andere manieren om veiligheid aan te bieden:
– Laat iets achter met jouw geur op
– Gebruik white noise of zachte muziek
– Laat je (rood) nachtlampje aan
– Laat de deur openstaan zodat je ze nog kunnen horen als ze je niet meer kunnen voelen, rieken of zien
– Gebruik een overgangsobject (knuffeldier)
– Vermijd verhaaltjes met monsters, enge dieren of enge situaties
– Maak gebruik van een rustig & veilige slaapritueel
– Vertel over jezelf als kindje tijdens het slaap ritueel & normaliseer de angsten die je kindje uitspreekt.
Zo zie je maar dat ook wanneer slaap zich natuurlijk consolideert, er nog redenen genoeg kunnen zijn voor een kindje om jou nodig te hebben.
Liefs,
Anouk