Er is een link tussen ijzer en slaap. Te weinig ijzer kan leiden tot rusteloze benen. En rusteloze benen, wel dat kan leiden tot slaapmoeilijkheden.
Er wordt geschat dat 1 op 25-100 kinderen in Nederland last heeft van rusteloze benen. In deze blogpost lees je hoe dat kan herkennen.
Inzetten op een gezonde en gevariëerde ijzerrijke voeding kan dit helpen voorkomen (en afhankelijk van hoe laag de reserve is, ook genezen). Hoe je ijzerrijke voeding kan inwerken in het eetpatroon van je kindje lees je ook hier.
Deze post werd nagelezen en goedgekeurd door een arts & dietiste (Anneleen, @pril.leven).
Lees je mee?
De ijzerreserve van een kindje
Baby’s worden geboren met hun eigen ijzer reserves. Tijdens de eerste 3-5 maanden beschikt een baby over een goede ijzerreserve in de lever en bloedcellen. De behoeften zijn in verhouding tot het lichaamsgewicht het grootst gedurende het eerste levensjaar en dan vooral tussen de 4 en 12 maanden. Vanaf deze leeftijd is een externe ijzeropname noodzakelijk om het hemoglobine op een normaal peil te houden.
Bronnen van ijzer
Externe bronnen van ijzer kunnen zijn:
- Mensenmelk: 1.5 mg/l – 50% opname = 0.75mg/l
- Aangepaste babymelk: 5-9 mg/l – 10% opname = 0.5-0.9mg/l
- Koemelk: 0.5 mg/l- 10% opname = 0.05mg/l
- Gemengde voeding: 4-9 mg/d, – 10-15% opname = 0.6-1,35mg/l
- Vaste voeding: variabel- 5-30% opname
Zoals je kan zien, wordt ijzer uit mensenmelk beter opgenomen dan eender welke andere voedingsvormen.
IJzerrijke producten in vaste voeding zijn o.a.:
- Heem-ijzer
- vrijwel alle vlees & orgaanvlees
- ei
- kabeljauw, haring en sardines
- garnalen, mosselen en oesters
- Non-heem ijzer
- bruine en witte bonen, linzen en sojabonen
- vrijwel alle noten
- roggebrood, bruinbrood, volkorenbrood
- gedroogd fruit: abrikozen en vijgen
- fruit uit blik of pot: frambozen, rode bessen en kersen
- bepaalde groenten: andijvie, artisjok, broccoli, courgette, doperwten, druivenblad, postelein, tomatenpuree, raapstelen en schorseneren
Van vitamine C is bekend dat het de opname van ijzer uit de voeding kan verbeteren. De opname wordt dus veel beter als deze gecombineerd worden met een vitamine C-rijk product (zoals fruit, groente en aardappelen) of een vitamine C-rijke vruchtensap (zoals sinaasappelsap).
Een ijzertekort of een lage ijzerreserve kan ontstaan door bloedverlies, een ijzertekort in de voeding of een verminderde opname van ijzer in de darm. Kindjes die prematuur geboren zijn hebben een groter risico op een lager ijzerreserve bij de geboorte.
Wat is de link tussen ijzer en slaap?
We zien slaapmoeilijkheden bij een deel van de kindjes met rusteloze benen. Deze kindjes hebben moeite met inslapen, slapen rusteloos, bewegen veel in hun slaap, worden uit hun diepe slaap gehaald en worden vaker (in paniek) wakker. Hun slaap wordt verstoord door de periodische beenbewegingen. En dit gebeurt uitsluitend ‘s avonds en ‘s nachts.
De oorzaak van rusteloze benen is voor 4 op de 5 kinderen … een te lage ijzerreserve (en dus zelfs niet perse een ijzertekort). Bloedonderzoek kan dit uitwijzen. Evenals een slaaponderzoek (polysomnografie).
De referentiewaarden van ferritine (een eiwit dat ijzer opslaat in het lichaam) in het bloed voor een kind dat jonger is dan 16 jaar oud zijn: 20 – 200 ng/ml (bron: salt.nl). Dat wilt zeggen dat het kind een ijzertekort heeft als het bloedonderzoek een resultaat aantoont onder de 20 ng/ml. Wetenschappelijke onderzoek toont nochthans aan dat kindjes met rusteloze benen baat hebben met het optrekken van de ferritinewaarden tot over de 50ng/ml (een stuk hoger dus dan de limiet van een tekort).
Voorkomen?
Zet in op een gezonde, gevarieerde & ijzerrijke voeding vanaf de diversificatie. Anneleen van Pril Leven (@pril.leven) geeft jou alvast deze praktische tips mee:
- Combineer ijzerrijke voeding met een appelsien, kiwi of bessen voor een betere opname.
- Biedt 1x per week lever aan, dit kan je gemakkelijk verwerken in bijvoorbeeld tomatensaus, +- 20g onder groentepap of zo een gebakken stukje aanbieden.
- Maak 1x (of meer) per week gebruik van bottenbouillon. Dit kan je verwerken in soep of groentepap. Voeg per portie een kleine eetlepel toe. Handige merken voor bouillon: dewoestegrond en zorgnatuur.
- Probeer minimaal 30 minuten te houden tussen melk (moedermelk, plantaardig of dierlijke melk) en ijzerrijke voeding omdat het de opname vermindert.
- Groene bladgroenten zoals boerenkool, spinazie en snijbiet verwerken in fruitpap. (zie recepten op IG @pril.leven)
- Maak gebruik van notenpasta obv amandel, cashew, pompoen of zonnebloempitten. Dit kan bij fruit, op de boterham, bij havermout, … Bijvoorbeeld: banaan met amandelpasta, een boterham met pompoenpitpasta en een kiwi, havermout met cashewpasta en blauwe bessen.
- Voeg peulvruchten (linzen, kikkererwten, …) toe aan groentepap, hummus op de boterham, geroosterde peulvruchten voor de oudere kindjes.
Disclaimer
Deze post is informatief en dient niet om een diagnose of zelf-diagnose te stellen. Bij twijfel of bezorgheid, neem steeds contact op met de behandelende arts of pediater van je kindje. Geef nooit zelf ijzersupplementen. Deze kunnen meer kwaad doen dan goed als dit niet opgevolgd wordt door een arts.
Liefs,
Anouk
Volg mij op mijn socials als je graag op de hoogte blijft van nieuwe blogposts & meer informatie zoekt over baby slaap.